Türkiye’nin önde gelen Türkiye’de Yaşayan Diller Enstitülerinden olan enstitümüz Mardin Artuklu Üniversitesi bünyesinde, “Türkiye’de Yaşayan Diller alanında lisansüstü eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama yapmak” amacıyla 10 Aralık 2009 tarihinde kurulmuştur. Türkiye’nin ilk Türkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü olan Enstitümüz, Üniversitemizin kuruluşundan bu yana hizmet veren akademik birimlerden biridir. 

Çağın gereklerine uygun eğitim koşulları, güçlü akademik kadrosu, zengin çeşitlilikte lisansüstü programlarıyla Enstitümüz “kamu ve özel sektörün gereksinim duyduğu, çağdaş bilgi birikimi ile donatılmış, analitik düşünme yeteneği gelişmiş, nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesini” hedeflemektedir. 

Bu bağlamda Enstitümüz, öğretime başladığı günden bugüne 70’i tezli yüksek lisans ile 699 ‘yda tezsiz yüksek lisans alanlarında bilim uzmanı mezun ederek kamu kuruluşları ile özel sektöre çok değerli uzmanlar ve üniversitelere bilim insanları kazandırmıştır. 

Yükseköğretim Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen lisansüstü eğitim-öğretim faaliyetleri yanı sıra araştırma, inceleme, seminer, sempozyum, konferans ve benzeri bilimsel faaliyetlerin de gerçekleştirildiği Enstitümüzde tüm bu faaliyetlere 15'i  öğretim üyesi olmak üzere  43 akademik personel katkı sağlamaktadır. İdari hizmetler ise 4 personelimiz tarafından özveriyle yürütülmektedir. 

Enstitümüz ulusal ve uluslararası tanınırlık ve etkinliğimizi artıran Farabi, Mevlana ve Erasmus+ değişim programlarına dahildir.

Avrupa Birliği Komisyonunun AKTS Etiketiyle (ECTS Label) ödüllendirilen Enstitümüz, tüm mezunlarına diplomalarıyla birlikte, diploma derecelerinin uluslararası akademik ve mesleki tanınırlığını kolaylaştıran, Bologna Süreci kapsamındaki 47 ülkede geçerli, İngilizce düzenlenmiş “Diploma Eki” vermektedir. 

Enstitümüz bünyesinde 2016 yılından itibaren yılda iki sayı  yayınlanan hakemli uluslararası bir dergi olan Ther Journal of Mesopotamian Studies Dergisi (JMS) çıkarılmaktadır.