T.C. MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYE'DE YAŞAYAN DİLLER ENSTİTÜSÜ
  • /
  • Kürt Dili ve Kültürü Tezsiz Yüksek Lisans Ders İçerikleri

Kürt Dili ve Kültürü Tezsiz Yüksek Lisans Ders İçerikleri

Tezsiz Yüksek Lisans 1. Dönem Ders Kur Tanımları


KDK 101 3+0 KÜRT DİLİ GRAMERİ (KURMANCİ)-I

Kürtlerin önemli bir bölümünün konuştuğu ve en yaygın lehçesi durumda olan Kürmancinin fonetik, leksikolojik ve morfolojik özellikleri ile bölge, şive farklılıkları gibi konuların bilimsel metotlarla ele alınması planlanmaktadır.

KDK 103 3+0 KLASİK KÜRT EDEBİYATI I

Klasik Kürt Edebiyatı Bilim dalında nazım bilgisi, edebî sanatlar, mitoloji, VIII. yüzyıldan günümüze gelinceye kadar geçen sürede, Hewramî (Goranî), Kurmancî, Soranî ve Zazaki Kürtçeleri ile eser verenler, bunların verdikleri eserler, bu eserlerin tenkitli neşirleri, nazım şekilleri ve türleri, dil ve edebî sanatlar, muhteva ve metin şerhi açısından incelenmesi planlanmaktadır.

KDK 105 3+0 KÜRT HALK EDEBİYATI I

Halk edebiyatının tarihi, bu edebiyatın tarihsel dönemleri ve söz konusu dönemlere ait eserleri, yazarları tanıtılacaktır. Bu çerçevede halk edebiyatı ile ilgili yazılı ve sözlü araştırmalar, yazarların hayatı ve halk edebiyatı türleri ele alınacaktır ele alınacaktır.

KDK 107 3+0 ÇAĞDAŞ KÜRT EDEBİYATI I

Modern Kürt Edebiyatının başlangıcı, İstanbul ve Süleymaniye, Hawar ve Mehabad dönemleri ele alınacaktır. Bunun devamı olarak modern Kürt edebiyatının ortaya çıkış koşulları, ilk modern edebiyat türleri, çıkan gazete ve dergiler, dönemin edebi temsilcileri tanıtılacak ve eserleri incelenecektir.

KDK 109 3+0 KÜRT DİLİ GRAMERİ (ZAZAKİ)-I

Kürtlerin bir bölümünün konuştuğu ve Kürt dilinin Türkiye’de konuşulan ikinci büyük lehçesi durumunda olan Zazakinin fonetik, leksikolojik ve gramersal özellikleri ile bölge ve şive farklılıkların gibi konular bilimsel metotlarla ele alınması planlanmaktadır.


Tezsiz Yüksek Lisans 2. Dönem Ders Kur Tanımları

KDK 102 3+0 KÜRT DİLİ GRAMERİ (KURMANCİ)-II
Bu derste Kurmanci lehçesinde cümlenin öğeleri, cümle çeşitleri, ergatif sentaks ile morfolojik sentaks yapısı, fiillerin zaman, kip ve yapısal özellileri gibi konuların bilimsel metotlarla ele alınması planlanmaktadır.

KDK 104 3+0 KLASİK KÜRT EDEBİYATI II

Bu derste öncelikle beylikler dönemi (XVI-XIX. yüzyıllar) Kurmanci Kürtçesi edebiyatı üzerinde durulacak olup bu dönemde yetişen Eliyê Herîrî, Melayê Cizîrî, Şêx Şemseddînê Xelatî, Feqîyê Teyran, Ehmedê Xanî, Melayê Bateyî, Selîmê Sileman, Siwadî, Siyahpuş, Mela Xelîlê Sêrtî, Pertew Begê Hekkarî, Şêx Nûreddînê Birîfkanî, Feqe Reşîdê Hekkarî gibi şairlerin hayatları, eserleri, edebi konumları ele alınacak, daha sonra da Aqtepe Ekolü çerçevesinde beylikler sonrası Kurmanci Kürtçesi edebiyatı, Soranî Kürtçesi edebiyatının doğuşu ve bu edebiyatın Kurdî, Nalî, Salim, Hacî Qadirî Koyî, Şêx Riza Talebanî gibi temsilcileri; Zazaki Kürtçesi edebiyatının doğuşu ve bu edebiyatın Xasi ve Babij gibi temsilceileri üzerinde durulacaktır.

DK 106 3+0 KÜRT HALK EDEBİYATI II

Kürt Halk Edebiyatı türlerinden atasözleri, deyimler, tekerlemeler, ninni, kısa şarkılar, ağıtlar gibi Kürt halk edebiyatının en önemli unsurlarını özellik ve türlerine göre ele alınacaktır. Ayrıca Kürt halk edebiyatının önemli unsurlarından olan destan, masal ve halk hikâyelerini tür ve özellik açıdan tartışılacak, geçmişten günümüze bu türlerin gelişimi incelenecektir.

KDK 108 3+0 ÇAĞDAŞ KÜRT EDEBİYATI II

Kafkasya, diaspora ve son dönem Modern Kürt Edebiyatı incelenecektir. Bu çerçevede başta Kafkasya ve diasporada çıkan eserler ile son dönemde yayınlanmış olan modern Kürt Edebiyatı çalışmalarının çıkış sebepleri, önemli temsilcileri, eserleri ve bu dönemin önemli gazete ve dergilerini ele alınacaktır.

KDK 110 3+0 KÜRT DİLİ GRAMERİ (ZAZAKİ)-II

Bu derste Zazaki lehçesinde cümlenin öğeleri, cümle çeşitleri, ergatif sentaks ile morfolojik sentaks yapısı, fiillerin zaman, kip ve yapısal özellileri gibi konuların bilimsel metotlarla ele alınması planlanmaktadır.

KDK 110 3+0 SÖZLÜ VE YAZILI ANLATIM

Sözlü ve yazılı anlatım ile ilgili bilgiler verilerek, şimdiye kadar bu konu hakkında çıkmış belli başlı eser ve yazarları tanıtılacaktır. Bunun devamında sözlü ve yazılı anlatımın doğuşu, gelişimi, sözlü ve yazılı çalışmalar, ortaya çıkan eserler, yazarların hayatı detaylı olarak ele alınacaktır.

 

Tezli Yüksek Lisans 1. Dönem Ders Kur Tanımları

KDK 101 3+0 KÜRT DİLİ GRAMERİ (KURMANCİ)-I

Kürtlerin önemli bir bölümünün konuştuğu ve en yaygın lehçesi durumda olan Kurmancinin fonetik, leksikolojik ve morfolojik özellikleri ile bölge, şive farklılıkları gibi konuların bilimsel metotlarla ele alınması planlanmaktadır.

KDK 103 3+0 KLASİK KÜRT EDEBİYATI I

Klasik Kürt Edebiyatı Bilim dalında nazım bilgisi, edebî sanatlar, mitoloji, VIII. yüzyıldan günümüze gelinceye kadar geçen sürede, Hewramî (Goranî), Kurmancî, Soranî ve Zazaki Kürtçeleri ile eser verenler, bunların verdikleri eserler, bu eserlerin tenkitli neşirleri, nazım şekilleri ve türleri, dil ve edebî sanatlar, muhteva ve metin şerhi açısından incelenmesi planlanmaktadır.

KDK 105 3+0 KÜRT HALK EDEBİYATI I

Halk edebiyatının tarihi, bu edebiyatın tarihsel dönemleri ve söz konusu dönemlere ait eserleri, yazarları tanıtılacaktır. Bu çerçevede halk edebiyatı ile ilgili yazılı ve sözlü araştırmalar, yazarların hayatı ve halk edebiyatı türleri ele alınacaktır ele alınacaktır.

KDK 107 3+0 ÇAĞDAŞ KÜRT EDEBİYATI I

Modern Kürt Edebiyatının başlangıcı, İstanbul ve Süleymaniye, Hawar ve Mehabad dönemleri ele alınacaktır. Bunun devamı olarak modern Kürt edebiyatının ortaya çıkış koşulları, ilk modern edebiyat türleri, çıkan gazete ve dergiler, dönemin edebi temsilcileri tanıtılacak ve eserleri incelenecektir.

KDK 109 3+0 KÜRT DİLİ GRAMERİ (ZAZAKİ)-I

Kürtlerin bir bölümünün konuştuğu ve Kürt dilinin Türkiye’de konuşulan ikinci büyük lehçesi durumunda olan Zazakinin fonetik, leksikolojik ve gramersal özellikleri ile bölge ve şive farklılıkların gibi konular bilimsel metotlarla ele alınması planlanmaktadır.

KDK 155 2+1 BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ I

Bilgi, bilim, bilimsel bilgi gibi kavramlar incelendikten sonra bilimsel bilgiye ulaşma yöntemi ve bilimsel bir araştırma süreçleri tartışılacaktır. Bu bağlamda bilim yöntemi nedir, doğa bilimler ile sosyal bilimler arasındaki temel ayrılıklar nelerdir, bilimsel faaliyetler nasıl yürütülür gibi sorular üzerinde durulacaktır.

KDK 113 3+0 ÇOCUK DEBİYATI

Çocuk edebiyatının doğuşu, gelişimi, ortaya çıkışı ve genel olarak çocuk edebiyatının kapsamıyla ilgili bilgi verdikten sonra, Kürt çocuk edebiyatının tarihsel dönemleri ile bu dönemlere ait eserler ve yazarları üzerinde durulacaktır. Ardından çocuk edebiyatı eserlerini inceleme yöntem ve tekniklerinin uygulanması konusu ele alınacaktır.

KDK 115 3+0 GENEL DİLBİLİM

Dilbilimini oluşturan temel teoriler temelinde dilbiliminin tarihi, ortaya çıkış koşulları ile uygulama pratikleri hakkında temel bilgilerin kazandırılması yüksek lisans ve doktora düzeyinde bilimsel araştırmalar yapılması planlanmaktadır. Bu alanda yararlanılacak bazı kaynaklar şunlardır:

KDK 117 3+0 KLASİK KÜRT EDEBİYATINDA ŞEKİL

Bu derste aruz vezni (tanım, tarihçe, aruz kalıpları vd.), kafiye, redif, nazım ve şiir arasındaki fark, mısra, beyit ve bend gibi nazım ve şiirin en küçük birimleri, beyitlere dayalı olanlar ile bentlere dayalı olan nazım şekilleri, gazel, kaside, müstezad, mesnevi, rubai, dubeyti, muselles, murabba, muhammes terbi, tahsmis, tesdis, terkib bend, terci bend gibi nazım şekilleri, mulemma, nazire gibi sanata dayalı şekiller ele alınacak ve her bir şekil ile ilgili orijinal örnekler üzerinde inceleme yapılacaktır. Ayrıca bu derste divan, mecmua, mesnewi, manzume gibi klasik eser isimlendirmeleri üzerinde de durulacaktır.

KDK 119 3+0 EDEBİYAT TEORİSİNE GİRİŞ

Bu dersle birlikte Aristo’dan başlayıp günümüze kadar gelen, edebiyat ve poetika sorunlarının ne gibi teorik alanlar oluşturduklarını görmektir. Bu çerçevede ortaya çıkmış olan “yansıtma”, “yaratma” ve “üretme” kuramlarını; bu çerçevede oluşmuş “okur merkezli”, “sanatçı merkezli” ve “eser merkezli” edebiyat teorilerini tanımak ve bunların Kürt edebiyat örnekleriyle hali hazır ortaya çıkmış edebi eleştiri pratikleriyle birlikte düşünmeyi sağlamaktır.

KDK 121 3+0 KÜRT DİLİ SES BİLİMİ

Sözlü iletişim, konuşma seslerinin çıkarılması ve telafuzu, bunların nasıl kaydedildiği, algılandığı ve hangi aküstik özellikleri taşıdıkları tartışılacaktır. Buna bağlı olarak dilin ses yapımı, seslerin çıkarlmasıı, algılanması, sesli ve sessiz harf sistemi ve ses ölçümü ele alınacaktır. Ayrıca dilin çıkardığı seslerin betimlemesi ve analizi yanında ses biliminin disiplinler arası önemi de incelenecektir.

KDK 123 3+0 KÜRT DİLİ MORFOLOJİSİ

Kürtçe örneğinde morfolojinin özelliklerini incelemek için bir laboratuvar oluşturmak amacıyla telafuz, anlam ve sözdizimsel olasılıkları kapsayan sözcük yapımı birçok açıdan ele alınacaktır.

KDK 125 3+0 KÜRT DİYALEKTOLOJİSİ

Belli başlı sözdizimsel teoriler karşılaştırmalı bir şekilde ele alınacaktır. Adlandırma, yardımcı tümleç, ilgi tümleci, zarf tümleci, bağlaç tümleci gibi lenguistik olgular ile ilinti ve bağlaçlar tanımlanacaktır. Bunun devamı olarak söz konusu olguların semantic ve pragmatic özellikleri işlenecektir.

KDK 127 3+0 KLASİK KÜRT EDEBİYATI TARİHİ I

Bu derste klasik Kürt edebiyatının tanımı, kapsamı, unsurları, alt bilim dalları, İslam öncesi Kürt edebiyatının genel durumu, İslam Sonrası Kürt Edebiyatı, Lori edebiyatı, ana merkezler, Lorî edebiyatı ve Baba Tahir-i Uryan, Dini Goran şiirinin inançsal temelleri, Yaresanizm (Ehl-i Hakçılık), San Sehak, Şêx Îsayê Berzencî, Qirmizî-Şaweys Qulî, Klasik Gorani edebiyatı, Kürt hükümetleri döneminde Kürt edebiyatının durumu, Yezidilik ve Temsilcileri, Ebul’l-Berekat Hakkarî, Şêx Hesenê Hakkarî, Şêx Fexrê Adiyan, Beylikler dönemi, Osmanlı Kürt İttifakı ve bunun Kürt edebiyatına yansımaları, Şükri-i Bidlisi, Mir Yakub-i Zîrkî gibi konular üzerinde durulacaktır.

KDK 129 3+0 PALEOGRAFYA

Paleografyanın tanımı ve temel konularının neler olduğu ele alınacaktır. Bu bağlamda tarihte yazının icadı, gelişimi ile yazının Mezopotamya ve çevresinde yayılması incelenecektir. Ayrıca Kürtçe yazının ortaya çıkışı ve gelişimi, kurdo-arabik (ile Kürtçenin Arapça harfleri ile yazımı) yazımı, Kürtçe elyazmaları ile elyazmaları inceleme usulü ele alınacaktır. Bu alanda yüksek lisans ve doktora düzeyinde bilimsel araştırmalar yapılması öngörülmektedir.

KDK 131 3+0 KLASİK KÜRT EDEBİYATININ KAYNAKLARI

Bu derste klasik Kürt edebiyatının tanımı, kapsamı, klasik Kürt edebiyatının yazılı kaynakları, tezkire kavramı, edebiyat tarihi kitapları, Kürt edebiyatı tarihlerinin değişik evrelerinin özellikleri, temel eserler, ikinci dereceden eserler, türlerine göre eserler, bibliyografik eserler, İslam öncesi Kürt edebiyatının durumu, İslam sonrası Kürt edebiyatı, Baba Tahir-i Uryan, Dini ve klasîk Goranî edebiyatı, Kürt Hükümetleri Döneminde Kürt edebiyatının durumu, Yezidi edebiyatı, Beylikler dönemi, Osmanlı Kürt İttifakı ve bunun Kürt edebiyatına yansımaları, XVI-XIX. yüzyıllari arasında yetişen ve Kurmancî yazan Melayê Cizîrî, Selîm Sileman, Şeyh Şemseddîn-i Xelatî, Feqîyê Teyran, Bekir Begê Erzî, Ehmedê Xanî, Siwadî, Siyahpuş, Mela Xelîlê Sêrtî, Pertew Begê Hekkarî, Şêx Nûreddînê Birîfkanî, Feqe Reşîdê Koçer gibi şairlerin hayatları ve eserleri, Soranî Kürtçesi edebiyatının doğuşu, Kurdî, Hacî Qadirî Koyî, Şêx Riza Telebanî, Zazaki Kürtçesi edebiyatının doğuşu Xasi ve Babij gibi temsilceileri, Beylikler dönemi sonrasında klasik Kürt edebiyatının temel özllikleri ve ana temsilcileri, ana hatları ile edebi türler gibi konular üzerinde durulacaktır.

KDK 133 3+0 KÜRT HALKBİLİMİNE GİRİŞ

Halkbiliminin tarihsel gelişim süreci, halkbilim teorilerine göre Kürt folklor ürünlerinin incelenmesi, Kürt halkbilim çalışmaları, Kürt halkbilimini sınıflandırma çalışmaları gibi konular üzerinde durulacaktır.

KDK 135 3+0 KÜRT FOLKLORUNUN KAYNAKLARI

İslamiyet öncesi dönem Kürtlerle ilgili kaynaklar, İslamiyet sonrası Kürt halkbiliminin sözlü ve yazılı kaynakları, bu alanda yazılmış önemli eserlerin tanıtımı yapılarak incelenecektir.

KDK 137 3+0 FOLKLOR DERLEME YÖNTEMLERİ

Folklor metodolojisi, derlemelerde izlenecek yol ve yöntemler, alan araştırması yöntemleri, gözlem ve görüşme teknikleri ele alınacaktır. Buna bağlı olarak yazılı kaynaklar, derlemeler, ağız derlemeleri, sözlü ve görsel kaynakların nasıl inceleneceği derinlemesine tartışılacaktır.

KDK 139 3+0 KÜRDİSTAN’DA DİNLERİN TARİHİ

Tarihsel süreç içinde dinlerin ortaya çıkışı ve inanç sistemlerinin gelişim süreçleri incelenecektir. Bunun içinde Kürtlerin içinde var olan din ve inançlar üzerinde durulacaktır.

KDK 141 3+0 KÜRT KÜLTÜRÜ VE KİMLİĞİ

Kürt kültürünün temel unsurları, tarihsel gelişim süreçleri, komşu kültürlerle ilişki ve etkileşimleri gibi temel kavramlar ele alındıktan sonra Kürt kimliği tanımlanmaya çalışılacak ve bu kimliğin oluşumunda kültürün rolü detaylı bir şekilde incelenecektir. Bu çerçevede Kürt kültürü ile ilgili yazılı ve sözlü araştırmalar ele alınacaktır.

KDK 143 3+0 MİTOLOJİ TEORİLERİ VE KÜRT MİTOLOJİSİ

Genel olarak mitoloji kuramları hakkında bilgi verildikten sonra kürt mitolojik kaynakları konusunda yapılmış olan araştırma ve kuramları tartışılacaktır. Bu çerçevede mitolojinin doğuşu, türleri, insan kültüründeki yeri ve önemi ve günümüz dünyasındaki işlevi ele alındıktan sonra belli başlı Kürt mitleri üzerinde durulacaktır.

KDK 145 2+0 KÜRT DİLİ TARİHİ

İlk etapta günümüz Kürtçe’nin belli başlı konuları hakkında genel bilgiler verildikten sonra Kürtçe zaman içinde nasıl evrildiği, bu evrilmede hem linguistic hem ekstra-linguistik faktörlerin oynadığı rol ile dilin dinamikleri ile olan ilişkileri incelenecektir. Böylece öğrenciler Kürtçe hakkında geniş çaplı flolojik bir bakış açısı kazandırılmaya çalışılacaktır. Öte yandan Kürt dilinin tarihi ele alınarak bu dilin linguistik âlemdeki yeri belirlenmeye çalışılacaktır. Buna bağlı olarak Kürtlerin modern tarihi kısaca gözden geçirildikten sonra özellikle Kürt dili hakkında yapılmış en son araştırmalar detaylı bir şekilde tartışılacaktır.

KDK 149 3+0 FOLKLOR VE HAFIZA

Folklor ve hafıza ilişkisi ele alındıktan sonra bir masalın hatırlanması ya da unutulması, derlenmesi ve yeniden üretilmesi; mekanların içinde ve/ya çevresinde yaşayan insanlarla ilişkisi ve bunlara ilişkin anlatılar, hikayeler giderek efsaneler; geleneksel olarak yeniden üretilen ve aynı zamanda zamanla birlikte kendisi de değişen, dönüşen ‘halk bilgisi’; kısaca insan ve içinde yaşadığı toplum, bir bütün olarak kültür ve kültürel değişim ile ilişkisi tartışılacaktır. Aynı bağlamda, hatırlama, unutma, yeniden hatırlama ve folklor çalışmalarının bu süreçlerle ilişkisi dersin ana tartışma konularını oluşturacaktır.

KDK 151 3+0 TÜRK SİNEMASINDA KÜRT TEMSİLİ

Türk sinemasında, Kürtlerin hangi tarihsel dönemde nasıl temsil edildiklerini öğrenmek; sosyopolitik ve ekonomik değişimlere paralel olarak Kürt temsilinin nasıl evrildiğini örnek filmler üzerinden incelemek Bu ders kapsamında, Türk sinemasında Kürtlerin temsili üzerinden, devletin resmi söylemi ve sinema filmlerinin bu konuya bakışları arasındaki benzerlik; bir endüstrü olarak sinemanın devlete bağımlılığı ve Türk sinemasında « Doğu » ve « Batılı moderniteye » ilişkin baskın algının ne olduğu anlatılacaktır.

KDK 155 3+0 ESKİ DÖNEM KÜRDİSTAN TARİHİ

İslamdan önce Kürt bölgelerinde yaşayan insanların tarhihine yönelik bir genel bakış açısı verilmwyw çalışılacaktır. Eski tarihi politik ve kültürel bir bakış açısıyla incelenecektir. Var olan materyaller ve yazılı kaynaklara bağlı olarak bölgedeki insanlar arasındaki bağlar açıklanmaya çalışılacaktır. Böylece Kürt bölgelerinin eski tarihinin genel bir bilgiler ve bu konuyla ilgili şimdiye kadar ortaya çıkarılmış yazılı belgeler ve diğer arkeolojik kalıntılar incelenecektir.

KDK 167 3+0 MELAYÊ CIZIRÎ DIVANI: YORUM VE ANALİZ

Bu derste, Melayê Cizîrî’nin düşünce dünyası İslam felsefesinin bir ekolü olan Tasavvuf Felsefesinin kapsam ve sınırı ile tarihsel seyri açısından ele alınmaktadır. Bu çerçevede İslam tasavvuf felsefesinin hakikat, tecelli, nur, marifet ve aşk gibi temel kavramlarının, Melayê Cizîrî üzerinden analiz edilmektedir.

 

Tezli Yüksek Lisans 2. Dönem Ders Kur Tanımları
KDK 102 3+0 KÜRT DİLİ GRAMERİ (KURMANCİ)-II
Bu derste Kurmanci lehçesinde cümlenin öğeleri, cümle çeşitleri, ergatif sentaks ile morfolojik sentaks yapısı, fiillerin zaman, kip ve yapısal özellileri gibi konuların bilimsel metotlarla ele alınması planlanmaktadır.

KDK 104 3+0 KLASİK KÜRT EDEBİYATI II

Bu derste öncelikle beylikler dönemi (XVI-XIX. yüzyıllar) Kurmanci Kürtçesi edebiyatı üzerinde durulacak olup bu dönemde yetişen Eliyê Herîrî, Melayê Cizîrî, Şêx Şemseddînê Xelatî, Feqîyê Teyran, Ehmedê Xanî, Melayê Bateyî, Selîmê Sileman, Siwadî, Siyahpuş, Mela Xelîlê Sêrtî, Pertew Begê Hekkarî, Şêx Nûreddînê Birîfkanî, Feqe Reşîdê Hekkarî gibi şairlerin hayatları, eserleri, edebi konumları ele alınacak, daha sonra da Aqtepe Ekolü çerçevesinde beylikler sonrası Kurmanci Kürtçesi edebiyatı, Soranî Kürtçesi edebiyatının doğuşu ve bu edebiyatın Kurdî, Nalî, Salim, Hacî Qadirî Koyî, Şêx Riza Talebanî gibi temsilcileri; Zazaki Kürtçesi edebiyatının doğuşu ve bu edebiyatın Xasi ve Babij gibi temsilceileri üzerinde durulacaktır.

KDK 106 3+0 KÜRT HALK EDEBİYATI II

Kürt Halk Edebiyatı türlerinden atasözleri, deyimler, tekerlemeler, ninni, kısa şarkılar, ağıtlar gibi Kürt halk edebiyatının en önemli unsurlarını özellik ve türlerine göre ele alınacaktır. Ayrıca Kürt halk edebiyatının önemli unsurlarından olan destan, masal ve halk hikâyelerini tür ve özellik açıdan tartışılacak, geçmişten günümüze bu türlerin gelişimi incelenecektir.

KDK 108 3+0 ÇAĞDAŞ KÜRT EDEBİYATI II

Kafkasya, diaspora ve son dönem Modern Kürt Edebiyatı incelenecektir. Bu çerçevede başta Kafkasya ve diasporada çıkan eserler ile son dönemde yayınlanmış olan modern Kürt Edebiyatı çalışmalarının çıkış sebepleri, önemli temsilcileri, eserleri ve bu dönemin önemli gazete ve dergilerini ele alınacaktır.

KDK 110 3+0 KÜRT DİLİ GRAMERİ (ZAZAKİ)-II

Bu derste Zazaki lehçesinde cümlenin öğeleri, cümle çeşitleri, ergatif sentaks ile morfolojik sentaks yapısı, fiillerin zaman, kip ve yapısal özellileri gibi konuların bilimsel metotlarla ele alınması planlanmaktadır.

KDK 112 KÜRT DİLİ GRAMERİ (SORANİ) II

Kürt dilinin Sorani lehçesinin dilbilgisi özelliklerini tanıtılacaktır. Bu çerçevede öğrencilere Kürtçenin Sorani lehçesinin fill, zaman, kip, zarf, edat ve bağlaçları kavratılmaya çalışılacaktır.

KDK 114 3+0 SÖZLÜ VE YAZILI ANLATIM

Sözlü ve yazılı anlatım ile ilgili genel bilgiler verildikten sonra, şimdiye kadar bu konuyla ilgili çıkan eserler ve yazarları üzerinde detaylı bir şekilde analiz edilecektir. Bu çerçevede sözlü ve yazılı anlatımın doğuşu, gelişimi, sözlü ve yazılı çalışmalar, ortaya çıkan eserler, yazarların hayatı incelenecektir.

KDK 116 3+0 İRANİ DİLLER DİL BİLİMİ

Kürtçenin de içinde bulunduğu ve Farsça, Osetçe, Peştuce, Talişçe gibi İrani dillerin ortak ve farklı özellikleri fonetik, leksikolojik ve gramersel açıdan incelenecektir.

KDK 118 3+0 KLASİK KÜRT EDEBİYATINDA TÜRLER

Bu derste klasik Kürt edebiyatında edebi türlerin tanımı, sınıflandırılması, dini edebi türler (tevhid, na’t, münacat, hilye, şemail, mevlid, akaid, mahşer, tecvid vb.) ile din dışı edebi türler (medhiye, fahriye, mersiye, hicviye, aşk hikayeleri, maktel, cengname, sözlük, gramer, biyografi vb.), türlere genel bakış, tarihi gelişimi, özellikleri, Kürt edebiyatındaki örnekleri ile diğer doğu edebiyatladaki örnekleri üzerinde durulacak, türlerlerin orjinalleri üzerinde incelemeler yapılacaktır.

KDK 120 3+0 KARŞILAŞTIRMALI FOLKLOR ÇALIŞMALARI

Kabul görmüş folklor teorileri doğrultusunda Kürt folklor ürünlerinin komşu halklar ve dünya folklor ürünleriyle ilişkileri, Kürt lehçelerinde bulunan folklor malzemelerinin varyant ve versiyonları incelenecektir.

KDK 122 3+0 EDEBİ ELEŞTİRİ

Edebi eleştirinin tarihi, ilk örnekleri, ekolleri, yöntemleri edebiyat kuramlarıyla olan ilişkisi ders içeriğini oluşturacak; Kürt edebiyatında ortaya çıkan örnekleri aktarılacaktır. Özellikle uygulamalı eleştiri kapsamına girecek etkinliklerle, öğrencilerin metin analizleri yapmaları sağlanacaktır.

KDK 124 3+0 KÜRT DİLİ SEMANTİĞİ

Sözcükler ile bunların göndergeleri arasındaki ilişki, adlandırma, düz anlam, yan anlam, dilin yapısı, düşünce ve anlam arasındaki karşılıklı bağlantı gibi konular ele alınacaktır.

KDK 126 3+0 SOSYO-LİNGUİSTİK

Toplumsal iletişimlerin ve etkileşimlerin dildeki yansımaları, dil kullanımlarının bölgesel ve sosyal durumlara göre kullanım pratikleri, toplumsal cinsiyetin dildeki tezahürler gibi konular işlenecektir.

KDK 128 3+0 ORTA DÖNEM İRANİ DİLLER

Pehlevice ve Partça gibi eski diller Orta İrani Dilleri oluşturup bugünkü İrani dillerin fonetik, leksikolojik ve sentaksal kökenleri hakkında yapılmış belli başlı çalışmalar derinliğine incelenerek tartışılacaktır.

KDK 130 3+0 BELAGAT VE EDEBİ SANATLAR

Klasik edebiyatta kullanılan edebî sanatların (mecaz, mübalağa, tecahül-i ârifâne, vb.) işleneceği derste teorik olarak edebiyatın tahlili; belagat, fesahat, beyan ve meani kavramlarının tanımı, tahlili ve örneklerle yorumlanması; edebi sanatları tasnifi, söz sanatları ile fikir sanatlarının özelliklerinin belirlenmesi, şekil, mana ve her ikisi ile ilgili edebi sanatlarıın örneklerle uygulamalı bir şekilde kavratılması; tarih düşürme sanatlarının çeşitleri, ebced hesabının yapısı, mantığı ve uygulanması, özellikleri ele alınacaktır.

KDK 132 3+0 KLASİK KÜRT EDEBİYAT TARİHİ II

XVI-XIX. yüzyıllar arasında yetişen ve Kurmancî yazan Melayê Cizîrî, Selîm Sileman, Şeyh Şemseddîn-i Xelatî, Feqîyê Teyran, Bekir Begê Erzî, Ehmedê Xanî, Siwadî, Siyahpuş, Mela Xelîlê Sêrtî, Pertew Begê Hekkarî, Şêx Nûreddînê Birîfkanî, Feqe Reşîdê Koçer gibi şairlerin hayatları ve eserleri, edebi konumları, Soranî Kürtçesi edebiyatının doğuşu, Kurdî, Hacî Qadirî Koyî, Şêx Riza Telebanî, Edeb Abdulla Mîzbah, Mela Mihemed Koyî, Wefayî, Xerîq, Zîwer, Sebrî, Selam, Qane Mezher, Ehmed Muxtar Beg ve Pîremêrd gibi temsilcileri, Zazaki Kürtçesi edebiyatının doğuşu, Xasi ve Babij gibi temsilceileri, Beylikler dönemi sonrasında klasik Kürt edebiyatının temel özllikleri ve ana temsilcileri, 1920-1990 yılları arasında Kürt medreselerinde yazılan Arap harfli klasik edebiyat geleneği, bu geleneğin önemli ve yaygın eserleri, söz konusu dönemde öne çıkan isimler, günümüzde klasik kürt edebiyatının durumu gibi konular üzerinde durulacaktır.

KDK 134 3+0 ANLATIBİLİM

Metin analizlerinde yeni bir yöntem ve yaklaşım olan anlatıbilimin temel kavramları olan anlatı, anlatıcı, bakış açısı, odak, odaklanma, ses, zaman, mekan, karakter, fabula gibi kavramlar öğretilecek; bunların varolan Kürtçe karşılıkları kullanılacak, yenileri içinse titiz ve sorumlu hareket edilecektir. Yapısalcı ve semiyotik bir yakın okumayı teşvik eden bu yaklaşımın özellikle Kürtçe roman ve öyküsü örneklerinin çözümlemesinde bir heyecan yaratacağı düşünülmektedir.

KDK 136 3+0 HALK EDEBİYATI TÜRLERİ

Mit, efsane, masal, destan, halk hikâyeleri, halk tiyatrosu gibi halk anlatı türlerinin geçmişten günümüze gelişimi ve bunları inceleme yöntemleri ele alınacaktır.

KDK 138 3+0 DENGBÊJ EDEBİYATI

Dengbêj edebiyatının ortaya çıkışı, dengbêjlik geleneği, dengbêjlik ürünlerini konularına göre inceleme, ünlü dengbêjler ve dengbêjlik edebiyatının komşu halklarla ilişkileri incelenecektir.

KDK 140 3+0 ANONİM KÜRT HALK ŞİİRİ

Anonim Kürt halk şiirinin şekil ve tür özellikleri, bunların diğer edebi türlerle arasındaki ilişkileri gibi konular üzerinde durulacaktır.

KDK 142 3+0 KÜRTLERDE TASAVVUF VE TARİKATLAR TARİHİ

Tasavvuf ve Tarikatlar hakkında genel bilgiler verildikten sonra, Kürtlerde Tarikat zümreleri ve önemleri üzerinde durulacaktır. Bu çerçevede Tasavvufun doğuşu, zümreleri, Kürt kültüründeki yeri ve önemi inelenecektir.

KDK 144 3+0 İSLAMİ DÖNEM KÜRT TARİHİ

Dört halife dönemi Kürt tarihi, Emeviler dönemi, Abbasiler I ve Abbasiler II dönemi Kürtler, Osmanlı dönemi öncesi Kürt emirlikleri (İran’daki Hasnaviler ile İran-Irak arasında yer almış olan Ayariler), Mervaniler devleti, Eyyubiler, Osmanlı dönemi Kürtler’in siyasi, toplumsal ve kültürel tarihi incelenecektir.

KDK 146 3+0 ÇAĞDAŞ KÜRT TARİHİ

Birinci Dünya Savaşı arifesi ve sonrasından itibaren yirminci yüzyılda Kürtlerin meskûn olduğu bölgelerdeki sosyo-politik gelişmeler tarihsel bir perspektifle ele alınacaktır. Bu bağlamda söz konusu süreçte cereyan eden önemli tarihi olaylar üzerinde geniş bir şekilde durulacaktır.

KDK 150 3+0 KÜRT SÖZLÜ VE YAZILI EDEBİYATINDA ŞEHNAME

Bir edebiyat türü olarak destanın önemi, Şehname geleneğinin Kürt kültüründeki önemi vurgulanacak, sözlü ve yazılı kaynakları ele alınacaktır. Aynı doğrultuda destansı edebiyatın türleri, Kürt kültüründeki yeri ve önemi, kaynakları ve analizi ele alınacaktır.

KDK 152 3+0 KÜRT SİNEMASINDA KİMLİK İNŞASI

Kürt sinemasının doğuşundan itibaren nasıl ve neden bolitik bir mücadele aracına dönüştüğü; Kürt sineması ismi altında tasnif edilebilecek filmlerde ne tür bir Kürtlük ve Kimlik tahayyülünün yansıltıldığını öğrenmek. Bu ders kapsamında, yapılan ilk kürtçe filmlerden itibaren politik temaların sinemanın sanatsal işlev ve anlamının önüne neden ve nasıl geçtiği ; Kürt sinemasının parçalı yapısının sanatsal avantaj ve dezavantajlarının ne olduğu ; Kürt yönetmen ve yapımcılarının filmlerini nasıl finanse ettikleri ve finansman stratejilerinin hangi ülkeye göre nasıl bir değişiklik gösterdiği ve son olarak bütün bunların ışığında Kürt filmlerindeki Kürtlük algısının benzerlik ve farklılıklarının ne olduğu anlatılacaktır.

KDK 156 2+0 ESKİ DÖNEM KÜRDİSTAN ARKEOLOJİSİ

Kürdistan'ın eski tarihi hakkında tamamlayıcı amaçlı olarak İslam öncesi dönemden ve hatta tarih öncesi dönemden beri Kürdistan coğrafyasında keşfedilmiş en önemli eski yerleşke ve anıtlar görsel (resim ve video) belgeler kullanılarak incelenecektir

T.C. Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörlüğü