Arkeoloji geçmiş dönemlere ait kalıntıları araştıran, inceleyen ve bulgularını çeşitli bilim dallarıyla birlikte analiz ederek değerlendiren bir disiplindir. Bu kapsamda arkeoloji geçmişten günümüze nasıl gelindiğini tüm boyutları ile ele alarak, çeşitli toplulukların yaşam biçimlerini, koşullarını, çevreyle ilişkilerini ve değişim aşamalarını somut veriler üzerinden incelemektedir. Bu çerçevede, Fen ve Sağlık bilimleri ile birlikte yürütülen arkeometri çalışmaları ile Mühendislik, Mimarlık ve Güzel Sanatlar Fakülteleriyle ortak yürütülmesi gereken restorasyon, konservasyon, koruma ve kent planlaması vb çalışmaları bünyesinde barındırması nedeniyle teknik özelliklerinin bulunması, Arkeoloji öğrencilerinin oldukça geniş bir çerçevede ve çeşitli bilim dalları içinde çalışmasını gerektirmektedir. Yanısıra, Arkeoloji Bilim Dalı’nı Sosyal Bilimler içinde diğerlerinden ayrılan yanı teorik ve pratik eğitimin birlikte yürüme zorunluluğudur.
Arkeoloji lisans programı öğrencilere, Arkeolojik kazılar ve araştırmaları tasarlama, yönetme, değerlendirme ve denetleme bilgisini kazandırarak, kültür varlıklarını tanımlama ve korumayeteneği edinmiş uzman Arkeologlar yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Kültür Varlıkları’nın ortaya çıkarılması, korunması ve değerlendirmesinde öğrencilere gerekli altyapıyı ve araştırma becerilerini sağlayarak, gerek henüz araştırma ve kazılarla ortaya çıkarılmamış arkeolojik alanlarda yapılacak yeni çalışmalar, gerekse var olan sit alanları ve bu arkeolojik alanlardan elde edilmiş verilerle bilgi üretme süreçlerinde düşünen ve sorgulayan arkeologlar yetiştirmeyi hedeflemektedir.
Mardin ili ve yakın çevresi ülkemizin en dikkat çekici kültür varlıklarına sahip bölgelerinden biridir. Önasya Arkeolojisi içindeki özel konumu, Güneydoğu Anadolu ve kültürel açıdan bağlantılı olduğu Kuzey Mezopotamya içinde yer arkeolojik alanlarıyla eğitim-öğretim uygulamaları ve öğrencilerimizin kültürel açıdan son derece zengin bir ortamda yetiştirilmesi açısından önemli bir bölgedir.
2007 yılında kurulan Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü, Edebiyat Fakültesi bünyesinde dört yıllık lisans eğitiminden oluşan programına 2017-2018 akademik yılında başlamıştır. Bölümümüzde Arkeoloji eğitimini tamamlayıcı Tarih Öncesi Arkeolojisi, Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi ve Klasik Arkeoloji olmak üzere üç Anabilim Dalı bulunmaktadır.
Lisans eğitimini tamamlayan Arkeoloji Bölümü öğrencileri Arkeolog ünvanı alırlar. Yurtiçi ve yurtdışı Arkeoloji Bilim Dalı ve bununla ilişkili Restorasyon-Konservasyon, Antropoloji, Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri, Eskiçağ Tarihi ve Sanat Tarihi Bilim Dalları’nda lisansüstü eğitim yapabilirler. T.C. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü bünyesinde Merkez Teşkilatı, Müzeler ve Anıtlar Kurulları uzman kadrolarında, Üniversitelerin akademik kadrolarında, Özel Müzelerde, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde, Belediyeler’in KUDEB birimlerinde, Restorasyon şirketlerinde, Arkeolojik Kazı için hizmet sunan şirketlerde, Üniversite, Devlet ya da Vakıf Araştırma Enstitülerinde ve Müzayede şirketleri gibi kurumlarda araştırmacı, danışman ve uzman olarak çalışabilirler.